بازاریابی شبکه ای یک ساختار اصلی دارد که طرح های درآمدی مختلفی بر اساس آن اجرا می شود. این ساختار درآیین نامه اجرایی مربوط به بازاریابی شبکه ای آمده است که محملی برای توجیه قانونی فعالیت اینگونه شرکتهاست. البته باید تأکید کرد که اصل بازاریابی شبکه ای هنوز درمجلس مطرح نشده و شورای نگهبان آن را بررسی و تأیید نکرده است.
ویژگی های ساختاری بازاریابی شبکه ای:
۱- بازاریابی شبکه ای افرادی را به عنوان بازاریاب به کار میگیرد؛
۲- به نحوی که هر بازاریاب با معرفی بازاریاب دیگر، افرادی را به عنوان زیرمجموعۀ خود جذب نماید؛
۳- و با ایجاد گروه فروش چند سطحی، موجب گسترش و افزایش فروش گرددبه نظر میرسد که این سه ویژگی، با سه ویژگی تعریف شده در قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور کاملاً منطبق است.
در قانون آمده است، فعالیتهایی به شرح زیر جرم محسوب می شوند.
تأسیس، قبول نمایندگی و عضوگیری در بنگاه، مؤسسه، شرکت یا گروه به منظور کسب درآمد ناشی از افزایش اعضاء، به نحوی که اعضاء جدید جهت کسب منفعت، افراد دیگری را جذب نموده و توسعۀ زنجیره یا شبکه انسانی تداوم یابد.
به طور خلاصه بند ز ماده واحده قانون مذکور، سه ویژگی پیوسته را برای جرم بودن این نوع کسب اعلام نموده است.
۱- از طریق افزایش اعضاء کسب درآمد صورت گیرد؛
۲- به نحوی که اعضاء جدید جهت کسب منفعت، افراد دیگری را جذب نمایند؛
۳- و توسعه زنجیره یا شبکه انسانی تداوم یابد.(اصلاحی ۱۳۸۴)
وزارت صنعت، معدن و تجارت در تاریخ ۱۴/۴/۱۳۹۴ بدون توجه به قانون فوق و بدون در نظر گرفتن ابعاد مختلف این نوع فعالیت، ابتدا آن را ذیل ماده ۲ قانون نظام صنفی تفسیر کرده و در قالب یک صنف گنجانید، سپس با جاسازی محتوای این نوع کسب در دل آئین نامه اجراییِ مربوط به تبصرۀ ماده ۸۷ قانون نظام صنفی برای فعالیت شرکتهای بازاریابی شبکه ای جدید اقدام به صدور پروانه کسب نمود که همین امر باعث نشر و گسترش این فعالیت ها در کشور شد.
